کد مطلب:27935 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:131

معنای اولو الأمر












«یَأَیُّهَا الَّذِینَء َامَنُواْ أَطِیعُواْ اللَّهَ وَأَطِیعُواْ الرَّسُولَ وَأُوْلِی الْأَمْرِ مِنكُمْ؛[1] ای مؤمنان! از خدا و پیامبر، اطاعت كنید و [ نیز] از فرمانروایانتان (اولو الأمرتان)».

489. پیامبر خداصلی الله علیه وآله - در تفسیر «اولو الأمر (فرمانروایان)» -:مقصود، علی بن ابی طالب است.[2].

490. كمال الدین - به نقل از جابر بن عبد اللَّه انصاری -:چون خدایعز و جل بر پیامبرش نازل كرد كه:«ای مؤمنان! از خدا و پیامبر اطاعت كنید و [ نیز] از فرمانروایانتان»، گفتم:ای پیامبر خدا! خدا و پیامبرش را شناختیم؛ امّا فرمانروایانی كه خداوند، اطاعت آنان را با اطاعت شما همراه كرده، چه كسانی اند؟

گفت:«ای جابر! آنان جانشینان من و پیشوایان مسلمانانْ پس از من هستند. نخستین آنها علی بن ابی طالب است».[3].

491. امام علی علیه السلام:پرسیدم:ای پیامبر خدا! پس از من، شریكانم چه كسانی هستند؟ گفت:«كسانی كه خدایعز و جل آنان را با خود و من، همراه ساخته و گفته است:"از خدا و پیامبرش اطاعت كنید و [ نیز] از فرمانروایانتان... "».

گفتم:ای پیامبر خدا! آنان چه كسانی اند؟ گفت:«اوصیای من تا كه در حوض [ كوثر]، بر من در آیند. همه آنها راهنما و ره یافته اند و هر كه آنان را وا گذارَد، به ایشان زیانی نمی رسانَد. آنان با قرآن اند و قرآن با آنهاست. نه قرآن از آنها جدا می شود و نه آنها از قرآن جدا می شوند»[4]. [5].

492. الكافی - به نقل از سُلَیم بن قیس -:شنیدم علی - كه درودهای خدا بر او باد! - می گوید:«... كم ترین مرتبه گم راهی بنده، آن است كه حجّت خداوند - تبارك و تعالی - و شاهد او را بر بندگانش نشناسد، همان را كه خدایعز و جل به اطاعت او فرمان داده و ولایت او را واجب كرده است».

گفتم:ای امیر مؤمنان! آنان را برای من توصیف كن. گفت:«كسانی كه خدای عز و جلآنان را با خود و پیامبرش همراه كرده، گفته است:"ای مؤمنان! از خدا و پیامبر اطاعت كنید و [ نیز] از اولو الأمرتان"».

گفتم:ای امیر مؤمنان! خداوند، مرا فدای تو كند! برایم توضیح بده. گفت:«كسانی كه پیامبر خدا، در آخرین خطبه اش در روزی كه خدایعز و جل او را به سوی خود برد، [ درباره آنان] گفت:"همانا من در میان شما دو چیز نهادم و تا زمانی كه به آن دو چنگ زنید، پس از من هرگز گم راه نمی شوید:كتاب خدا و خاندانم، اهل بیتم. همانا خدای ریزبینِ آگاه به من خاطر نشان كرده است كه آن دو، هیچ گاه از هم جدا نمی شوند تا آن كه در حوض، بر من در آیند، همچون این دو" (و دو انگشت سبّابه خود را كنار هم نهاد) "و نمی گویم مانند این دو" (و انگشت سبّابه و میانی خود را كنار هم نهاد) "تا یكی از دیگری پیش افتد. پس به آن دو چنگ زنید كه نه می لغزید و نه گم راه می شوید و نیز بر آنان پیشی نگیرید، كه گم راه می گردید"».[6].

493. امام زین العابدین علیه السلام:همانا اولو الأمری كه خدایعز و جل آنان را پیشوایان دین قرار داد و اطاعت از آنان را واجب ساخت، امیر مؤمنان، علی بن ابی طالب علیه السلام، سپس حسن علیه السلام، سپس حسین علیه السلام، دو پسر علی بن ابی طالب هستند و سپس امر (امامت) به ما رسید.[7].

494. امام باقرعلیه السلام - درباره گفته خدای متعال:«از خدا و پیامبرش اطاعت كنید و [ نیز] از اولو الأمرتان» -:آن [ آیه]، درباره علی علیه السلام و امامان است. خداوند، آنان را به جای پیامبران قرار داد، جز آن كه چیزی را حلال یا حرام نمی كنند.[8].

495. الكافی - به نقل از ابو بصیر -:از امام صادق علیه السلام درباره گفته خدایعز و جل:«از خدا و پیامبرش اطاعت كنید و نیز از فرمانروایانتان» پرسیدم. گفت:«این [ آیه]، درباره علی بن ابی طالب و حسن و حسین علیهم السلام نازل شد».[9].

496. امام صادق علیه السلام:آیه:«از خدا و پیامبرش اطاعت كنید و [ نیز] از فرمانروایانتان» درباره علی و حسن و حسین علیهم السلام نازل شد.

پس پیامبر خدا درباره علی علیه السلام گفت:«هر كه من مولای اویم، علی مولای اوست» و گفت:«شما را به كتاب خدا و اهل بیتم سفارش می كنم، كه من از خدای عز و جلخواستم میان آن دو جدایی نیندازد تا آن كه هر دو را در حوض، بر من وارد سازد. خدا هم درخواست مرا اجابت كرد».

نیز گفت:«به آنان نیاموزید؛ چرا كه آنان از شما داناترند» و گفت:«آنان شما را از دروازه هدایت، بیرون نمی برند و به دروازه ضلالت درنمی آورند».[10].

497. تفسیر العیّاشی - به نقل از عمرو بن سعید -:از ابو الحسن علیه السلام درباره گفته خداوند:«از خدا و پیامبرش اطاعت كنید و [ نیز] از فرمانروایانتان» پرسیدم. گفت:«[ مقصود،] علی بن ابی طالب علیه السلام و اوصیای پس از اویند».[11].

498. پیامبر خداصلی الله علیه وآله - در توصیف علی علیه السلام -:او فرمانروای (ولیّ امر) پس از من و وارث دانش و حكمت و نهان و آشكار من است و نیز وارث هر آنچه پیامبران پیش از من، به ارث گذاشته اند؛ و من، ارث برنده وارث نهنده ام.[12].

499. پیامبر خداصلی الله علیه وآله - در توصیف علی علیه السلام -:او برادر و وصیّ من و نیز فرمانروای (ولیّ امر) شما پس از من است.[13].

ر. ك:اهل بیت در قرآن و حدیث:201/1 (بخش سوم/فصل یكم).

بحار الأنوار:304 - 283/23.

المیزان فی تفسیر القرآن:414 - 385/4.









    1. نساء، آیه 59.
    2. تفسیر فرات:110/109، الیقین:134/379.
    3. كمال الدین:3/253، إعلام الوری:181/2، مناقب آل أبی طالب:282/1.
    4. در كتاب الغیبةی نعمانی و كتاب سلیم بن قیس، پس از آیه آمده است:«پس اگر از اختلاف در چیزی ترسیدید، آن را به خدا و پیامبرش و اولو الأمرتان بازگردانید».
    5. كمال الدین:37/285، تفسیر العیّاشی:177/253/1، الاعتقادات:121.
    6. الكافی:1/415/2، معانی الأخبار:45/394، كتاب سلیم بن قیس:8/616/2.
    7. كمال الدین:2/319، الاحتجاج:188/152/2، إعلام الوری:194/2.
    8. تفسیر العیّاشی:173/252/1.
    9. الكافی:1/286/1.
    10. الكافی:1/287/1.
    11. تفسیر العیّاشی:176/253/1.
    12. خصائص الأئمّة:75.
    13. دعائم الإسلام:383/1. نیز، ر. ك:الأمالی، صدوق:178/175.